Önemli Kürt Atasözleri (Gotinê Pêşîyan)

1- Agır da koze xwe da feze (Ateşi kürükledi kenara çekildi)

2- Eger hûn nebin yek, hûn ê herin yek bi yek.(eğer bir olmazsanız bir bir gidersiniz)

3- Marê reş spî nabe. (Kara yılan ak olmaz)

4- Eqlé sıvık, baré gıran e. (Aklı hafif olanın yükü ağerdır).

5- Têjikê maran bê jahr nabin. (Yılan yavrusu zehirsiz olmaz)

6- Ji zana bipirs e, ji nezana bitirs e. Bilene sor, bilmeyenden kork.

7- Bi gur ra dikujin, Bi şivan ra dixwin, Bi xwedî ra digirîn... Kurtla beraber öldürüyorlar, çobanla beraber yiyorlar, sahibiyle beraber ağliyorlar.

8- Yek tuki beqe dıke, beq dıbeje bara roji dı avida şıl nabım, ma ezi bı tuka te şıl bıbım: Biri kurbağaya tükürüyor, kurbağa diyorki günboyu sudayim ıslanmiyorum, senin tükürüğünle mi ıslanacam.

9- Dınya lı dınyê; çavê gur lı miyê’ye. (dünya dünya oldukça kurdun gözü koyundadır)

10- Mirazê mın dıl be, ber seriyê mın kevır be: Gönlümün muradı olsun, yastığım taştan olsun.

11- Her tışt jı zıravi mırov jı stûri dıqete.(herşey incelikten, insan kabalıktan kopar)

12- Jı rovi fenektır tune jı eyarê wi pırtır tune.(tilkiden kurnazı yoktur, ama ortalık derisi ile doludur)

13- Jiyana rojekîye bi rûmet, ji jiyana salaye bi koletî çêtire. (bir gün onurlu yaşam, yıllarca boyun eğip kölece yaşamaktan iyidir)

14- Jı her hesinî şûr çênabin: He demirden kılıç yapılmaz.

15- Şêr şêre. Çi jıne çi mêre; Aslan aslandır, ha dişi ha erkek.

16- Ne dujminê xeraba bin; dujminê xerabiyê bin: (kötülerin düşmanı değil, kötülüğün düşmanı olun)

17- Bi dinyê bişêwir bi aqlê xwe bik. (Dünyaya danış, aklına göre yap)

18- Ki tî be nan u av, Ki têrbe dîl’da yâr dîxwaze.( Aç olan aş, tok olan aşk ister)

19- Tu cehnemê nebini buhust bi te xwes nabe.(cehennemi görmezsen cennet sna tatlı gelmez)

20- Hetta mı xwe naskır ömre xwe xelas kır.

21-  Gotıne şêrin marı ji qulê derdixe. (Tatlı söz yılanı deliğinden çıkarır)

22- Heyfa cıwaniyê piri lı pêye.(yazık gençliğe, yaşlılık ardından geliyor)

23- Derdê dilekî, jî barê deh mîlan girantir e.(günüldeki bir dert, sırtladığın on yükten ağırdır)

24- Qenciya herî mezin zanîn e. En büyük iyilik bilgidir.

25- Bila mirov kuştiyê şêra be ne girtîyê rovîya be. (insan aslanın ölüsü olsun, ama tilkinin tutsağı olmasın)

26- Çira ji koran ra, def ji keran ra bêfêde ye.(çıranın köre, davulun sağıra faydası yoktur)

27- Marê qol û tirba spî. (Kesik kuyruklu yılana ak mezar)

28- Xudê ji yekire xera bike diranê wi di pelûlê de diskê.(Allah birinin işini bozarsa, dişi sütlaç yerken kırılır)

29- Zimanê dirêj darkukê serê xwedyê xwe ye.(uzun dil sahibinin başına ağaçkakandır)

30- Kanya kü tü ave je düxwi, kevıra neveje. (su içtiğin kaynağa taş atma)

31- Berxê xelkê ji meriv ra nabin beran. – başkasının kuzusu bize koç olmaz.

32- Keda helal dibe mû naqete, keda haram bibe weris ji diqete. – helal ekmek kil olsa kopmaz, haram ekmek halat da olsa kopar.

33- Pivaz, çı sor çı sipi. – sogan, ha kirmizi ha beyaz

34- Derdê feqîran nan e, derdê ağa, kêf û dîlan e. – fakirler ekmek derdindeler, ağa ise; keyif ve şenlik derdindedir.

35- Dûjmınê te kızmorikek be ji disa hesabê xwe bıke. – düşmanın bir karınca bile olsa önlemini al.

36- Mirov xwe bi destê xwe ne xurine xura mirov naskê. – ınsan kendini kendi eliyle kasimazsa kasintisi geçmez.

37- Pırsa ket nav dev û dırana, wê bıgere lı bajar û şarıstana. – ağız ve dişerin arasına düşen söz, kentleri memleketleri dolaşır.

38- Bıra şêrê rokê be, ne roviyê salekê be. – bir günlük aslan ol, bir yıllık tilki olma.

39- Merıv pîr dıbe, dıl pîr nabe. – insan yaşlanır, gönül yaşlanmaz.

40- Eyarê bênamûsa fırehe. – namussuzun meshebi geniş olur.

41- Her giha lı ser koka xwe şin tê. – her ot kendi kökü üzerinde yeşerir.

42- Bi pırsê mirov dıçe mala xwedê. – sorma ile insan allah’ın evine kadar gider.

43- Golıkék, navé naxireke pîs dike. – bir buzağı bir inek sürüsünün adını kirletir.

44- Hemı çêlek tên dotın, hemi gotın nayên gotın. – her inek sağılır, her söz söylenmez.

45- Deste xwarinê dirêje. – yemege uzanan el uzundur.

46- Mêrê qels du cara şer dixwaze. – güçsüz adam iki kez kavga ister.

47- Dılê şıwan bıxwaze kare, jı nêri şir derxe. – çobanın gönlü isterse tekeden süt çıkarır.

48- Meger li newala nebin xeyala. – vadilerde dolasma, kabus görme.

49- Mala merya gora mêruya yê.

50- Mêrikî li hespé xelkê timî peya ye. – başkasının atına binen adam her daim yayadır.

………….